مسایل آموزش و پرورش ایران
حسین طالب زاده
مقدمه
همه صاحب نظران در نقش مهم آموزش و پرورش در توسعه ، اتفاق نظر دارند.این امر،یک اتفاق نظر جهانی حداقل میان نخبگان فکری است.
نخبگان اجرایی نیز به نقش مهم آن اذعان دارند اما اختلاف نظر در نوع نگاه به توسعه و ماهیت آن و همین طور فلسفه دولت، باعث عملکردهای متفاوت در عمل می شود.
در ایران یکی از مسایل اساسی در فرآیند توسعه، عدم اجماع نظر نسبی میان نخبگان فکری و اجرایی در تمام مسایل کلان و اساسی است و هر کدام راه خود را می روند و ساز خود را می زنند. در دو دهه اخیر، یک مساله بیشتر به این عدم اجماع نظر دامن زده است و آن تمایل شدید نخبگان اجرایی و تصمیم گیران میانی و کلان برای این است که با اخذ مدارک تحصیلات تکمیلی مانند مدرک دکتری به هر روش و قیمتی، خود را نخبه فکری بنمایانند و بدین وسیله خود را بی نیاز از نخبگان فکری واقعی بدانند و در توجیه تصمیمات، ادعا نمایند ، خود ، صاحب نظر و اندیشه هستند.
در اینجا، موضوع بحث ما ، آموزش و پرورش است که از منظر توسعه، وضعیتی درجا زننده و گاه به عقب رونده نسبت به شاخص های توسعه دارد.چیزی که حداقل در دهه اخیر مشخص شده چند چیز است:
اول، آموزش و پرورش اولویت هیچ دولتی نبوده و به نظر می آید حداقل در دهه آینده نیز نخواهد بود.
دوم، با توجه به گسترش فناوری اطلاعات و ایجاد گفتمان های تمدنی متناظر با آن و تولید اطلاعات زیاد در سرعت کم و کاهش نیمه عمر علم به کمتر از سه سال، در این نهاد هیچ نظریه پردازی جدی شکل نگرفته و اوضاع کاملا مبهم و به کلافی سردرگم تر، تبدیل شده است.
یکی از مسایل اساسی که به نظر بنده باید به طور کامل و شفاف به آن پرداخته شود، شناخت مسایل اساسی آموزش و پرورش ایران است.
بسیاری فکر می کنند، مسایل شناخته شده است و راه حل یا عزمی برای حل آنها وجود ندارد.در حالی که به اعتقاد بنده، آموزش و پرورش دچار شبه شناخت یا شبه علم نسبت به شناخت مسایل خود است و به این لحاظ به موجودی مبهم تبدیل شده است.
با این نگاه، برای حل مسایل آن، ابتدا باید مسایل آن را به صورت واقعی و عینی شناخت و متناسب با آن به دنبال حل آنها بود. وگرنه به بیماری می ماند که به جای مراجعه به متخصص و پزشک برای درمان، با مراجعه به اینترنت و مقداری جست و جو به داده هایی دست می یابد و فکر می کند بیماری را شناخته و خود درمانی می کند.